De uitvaartspeech

En dan moet je een toespraak houden… Het schrijven van een toespraak voor een uitvaart is zeker geen gemakkelijke taak. Het onder woorden brengen van je emoties is niet eenvoudig. Daarnaast kan het gevoel dat het de laatste keer is dat je iets voor de overledene kunt doen, voelen als extra druk.

Toch kan het schrijven van een afscheidsspeech enorm bijdragen aan de verwerking van het verlies van een dierbare. Je neemt ruim de gelegenheid om terug te denken aan het leven van de overledene. Wat maakte hem of haar zo bijzonder? Hoe zag zijn of haar leven eruit en wat was jouw rol daarin? We zijn ervan overtuigd dat er in de voorbereiding en tijdens het schrijven van je toespraak veel mooie momenten de revue passeren.

Tips voor het schrijven van een afscheidsspeech

Om het schrijven enigszins minder moeilijk te maken en je te helpen een rode draad vast te houden, hebben we een stappenplan voor je uitgewerkt. 5 Stappen die jou helpen naar een mooi, persoonlijk verhaal.

Stap 1 Herinneringen ophalen

Door met vrienden en familieleden te praten, kom je veel te weten over de overledene. Verhalen, anekdotes, gedachten en emoties waarvan je aantekeningen kunt maken om later te gebruiken.

Stap 2 Wat je absoluut wilt vertellen

Zijn er dingen die je graag sowieso wilt meenemen in je toespraak? Gebruik je eigen ervaringen, maar vraag ook vooral veel aan andere vrienden en familieleden. Denk bijvoorbeeld aan:

• Herinneringen aan mooie momenten
• Wat vond je heel herkenbaar bij je dierbare?
• Hoe stond hij of zij bekend?
• Wat waren passies of hobby’s?
• Wat waren hoogtepunten? En dieptepunten of moeilijke perioden?
• Hoe eindigde het leven?
• Wat zullen jij en de vrienden/familie vooral missen?

En zo zijn er vast nog meer dingen die je zeker wilt noemen in je toespraak.

Stap 3 Een rustige plek zonder tijdsdruk

Wanneer je de gemaakte aantekeningen gaat uitwerken, is het goed je terug te trekken op een plekje waar je ongestoord kunt schrijven. Schrijf ook vooral over je eigen gevoelens. Een persoonlijk verhaal is eigenlijk altijd een mooi verhaal. Om in de juiste stemming te komen, kun je op de achtergrond muziek aan hebben staan die je mooi vindt, of die je helpen je emoties los te maken.

Stap 4 Een indeling maken

Als je alles wat je wilt gebruiken voor je toespraak op papier hebt staan, kun je beginnen aan de indeling van je verhaal. De onderstaande indeling helpt je een eind op weg:

Het begin van je toespraak

• Beschrijf de laatste dagen of weken van de overledene. Hebben jullie nog met elkaar kunnen praten? Hoe heb je die laatste tijd beleefd?
• Vertel iets over de emoties die je voelde toen de je hoorde van het overlijden. Kwam dit onverwacht, hoe hoorde je het bericht, hoe reageerde je?

Daarna

• Vertel jouw persoonlijke verhaal. Wat is jouw band met de overledene?
• Mensen horen graag voorbeelden en leuke anekdotes. Dit kunnen je eigen verhalen zijn, maar ook anekdotes van andere familieleden of vrienden die jij vertelt. En uiteraard mogen dit ook best grappige momenten zijn!
• Vertel wat over eigenschappen en typische eigenaardigheden van de overledene.
• Benoem waar de overledenen goed in was, wat bijzonder was aan haar of hem.

Tenslotte

• Vertel hoe je denkt dat het zal zijn om zonder de overledene verder te moeten gaan. Wat ga je het meest missen?
• Eventueel kun je eindigen met een citaat, gedicht of tekst die je erg vind passen bij de overledene.
• Bedank iedereen tenslotte voor hun aanwezigheid bij het afscheid.

Stap 5 Schrijven in spreektaal

En dan begint het schrijven van de uitvaartspeech. Dit wordt de eerste versie van hetgeen je gaat vertellen. Moeilijk? Zeker. Het beste is om gewoon maar te beginnen. Nog enkele tips:

• Vermijd schrijftaal. Gebruik dagelijkse woorden, niet te formeel en schrijf in actieve werkwoorden.
• Schrijf korte zinnen.
• Vertel anekdotes waarin mensen de overledene herkennen.
• Probeer verschillende onderwerpen met elkaar te verbinden.
• Maak het niet te lang: 500 geschreven woorden kosten ongeveer 5 minuten om te vertellen.
• Maak je toespraak overzichtelijk en verdeel de tekst in korte tekstblokken.

Tips voor tijdens de toespraak

• Nummer de pagina’s van je uitvaartspeech.
• Gebruik een duidelijk leesbaar lettertype en zorg ervoor dat het groot genoeg is, maak ook veel alinea’s voor een goed overzicht.
• Bekijk de zaal alvast even voordat er mensen zijn en test desgewenst vooraf hoe het geluid overkomt.
• Zorg dat je een glas water en eventueel een doos tissues bij de hand hebt.
• Spreek duidelijk en langzamer dan normaal (Spreek op zo’n tempo dat het eigenlijk te langzaam voelt voor jezelf).
• Wees niet bang voor stiltes tussendoor. Ook als je even op adem moet komen of een traan moet wegslikken: dit geeft niets! Iedereen heeft daar begrip voor. Neem alle tijd die je nodig hebt.
• Wordt het toch te zwaar om je verhaal af te maken? Geef dan je toespraak aan een vriend of familielid met wie je dit vooraf hebt afgesproken.
• Wil je in je toespraak mensen bedanken, bijvoorbeeld voor hulp in de laatste fase van het leven van de overledene? Zorg er dan voor dat je niemand vergeet omdat dit als heel pijnlijk kan worden ervaren. Je kunt het eventueel algemeen houden door alle aanwezigen te bedanken voor hun liefde en vriendschap.

Je toespraak is een mooie en persoonlijke herinnering aan de overledene en de uitvaart. Bewaar hem goed!