Wanneer je wordt aangewezen als erfgenaam, kun je ervoor kiezen de erfenis te aanvaarden, maar je kunt hem ook weigeren. Hoe werkt dit eigenlijk?
Erfenis verwerpen
Je kunt een erfenis verwerpen, oftewel weigeren. Je bent dan niet verantwoordelijk voor de nalatenschap en je bent ook niet betrokken bij de afwikkeling ervan. Je ontvangt niets en bent niet aansprakelijk voor eventuele schulden. Je keuze is van toepassing op de gehele erfenis. Je kunt dus niet een deel van de erfenis aanvaarden en een ander deel niet.
Erfenis beneficiair aanvaarden
Als het nog niet zeker is of er meer schulden dan bezittingen zijn in een erfenis, is het mogelijk de erfenis beneficiair te aanvaarden. Je bent dan niet aansprakelijk wanneer er schulden zijn. Aan de andere kant mag je ook niets van de bezittingen uit de erfenis hebben, totdat zeker is dat alle schulden zijn betaald. Wel heb je de tijd om uit te zoeken wat de erfenis precies inhoudt en wat de financiële gevolgen zouden zijn. In de drie maanden die je hiervoor krijgt, kun je de administratie bekijken en de waarde van de eigendommen bepalen. Schuldeisers mogen tijdens deze periode niet aan de erfgenamen vragen de schulden te betalen.
Zowel bij het verwerpen van een erfenis als bij het beneficiair aanvaarden ervan moet je een verklaring afleggen bij de rechtbank.
Erfenis zuiver aanvaarden
Wanneer je een erfenis zuiver aanvaardt, krijg je alle geld, spullen en schulden van de overleden persoon. Samen met de eventuele andere erfgenamen ben je verantwoordelijk voor het afhandelen van bijvoorbeeld rekeningen die nog betaald moeten worden en het opruimen van de eigendommen van de overledene.
De erfenis verdelen
Het overlijden van een familielid is vrijwel altijd een emotionele gebeurtenis. Iedereen rouwt op zijn eigen manier om de overledene. Verschillen in de onderlinge relaties binnen de familie kunnen in een periode van rouw extra naar voren komen. Met al deze emoties komen ruzies helaas regelmatig voor, ook over de verdeling van de erfenis. Hoe is dit te voorkomen?
Geduld en begrip
Een open deur wellicht, maar het begint met geduld met elkaar en begrip voor elkaars emoties. Je zult er hoe dan ook samen uit moeten komen en spullen, ook die met emotionele waarde in goed overleg met elkaar moeten verdelen. Dit is niet gemakkelijk, zeker als er geen testament is waarin de wensen van de overledene staan.
Blijf luisteren en communiceren
Het helpt als je zo open mogelijk blijft communiceren in de verdeling van de erfenis. Wees bereid om naar elkaars wensen te luisteren en probeer, hoe lastig het ook is, af en toe wat ‘water bij de wijn’ te doen. Kies een systeem om de inboedel zo eerlijk mogelijk te verdelen. Kies bijvoorbeeld één voor één een voorwerp waaraan je waarde hecht. Als het gaat om waardevolle spullen, kun je ervoor kiezen de inboedel te laten taxeren en de spullen vervolgens op waarde te verdelen.
Als het toch niet lukt zonder hulp
Soms lukt het niet om samen overeenstemming te bereiken over de erfenis en ontstaat er onenigheid. Toch moeten er gezamenlijk nog steeds belangrijke beslissingen worden genomen. Kom je er onderling echt niet uit, dan kun je een mediator inschakelen. Deze onafhankelijke deskundige zorgt ervoor dat de erfgenamen weer met elkaar in gesprek komen. Soms praat de mediator vooraf apart met de betrokkenen. Daarna volgt een gezamenlijk gesprek dat door de mediator wordt begeleid. Iedereen wordt uitgenodigd zijn inzichten en ideeën naar voren te brengen. Daarbij wordt ruim aandacht geschonken aan gevoeligheden die er tussen de erfgenamenbestaan. Vaak lukt het om in een aantal gesprekken tot een resultaat te komen dat voor iedereen aanvaardbaar is.
